Skamieniałości - ichnofosylia

Ichnofosylia nazywane są inaczej skamieniałościami śladowymi. Są to skamieniałe ślady działalności życiowej zwierząt (np. żerowania, drążenia w osadzie, tropy, odchody, bioerozja). Niektóre skamieniałości śladowe bezkręgowców odgrywają dużą rolę jako wskaźnik paleośrodowiska, zwłaszcza w osadach ubogich w inne skamieniałości (np. we fliszu). Ichnofosylia występują w skałach osadowych od kambru do dziś (np. Skolithos).

ślad drążenia w drewnie iglastym

1a

ślad drążenia w drewnie iglastym

ślad drążenia

1b

ślad drążenia

fukoidy

2a fukoidy

ślady żerowania robaków

fukoidy

2b fukoidy

ślady żerowania robaków

Abeliella sp.

3a Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita

Abeliella sp.

3b Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita

Abeliella sp.

3c Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita

Abeliella sp.

4 Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita

ślady drążenia na drewnie liściastym

5a

ślady drążenia w drewnie liściastym

ślady drążenia w drewnie liściastym

5b

ślady drążenia w drewnie liściastym

odlew kształtu nory

6a Thalassinoides

odlew kształtu nory

przykładowy kształt nory krewetki

6b Thalassinoides

przykładowy kształt nory

odlew kształtu nory

7 Thalassinoides

odlew kształtu nory

drążenia w osadzie

8

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

9 Planolites

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

10

drążenia w osadzie

drążenie w osadzie

11

drążenie w osadzie

drążenie w osadzie

12

drążenie w osadzie

drążenie w osadzie

13

drążenie w osadzie

drążenie w gąbce morskiej

14

drążenie w gąbce morskiej

Oichnus - drążenie w muszli ślimaka

15 Oichnus

drążenie w muszli ślimaka

drążenia w osadzie

16a

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

16b Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

16c Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

16d Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

16e Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie

ichnofosylia

17

pozostałości po zjedzonej rybie

Cosmorhaphe - ślady żerowania w osadzie

18 Cosmorhaphe

ślady żerowania w osadzie

ichnofosylia

19a

drążenie w koralowcu denkowym

ichnofosylia

19b

drążenie w koralowcu denkowym

Trypanites

20 Trypanites

drążenie w stromatoporoidzie

Trypanites

21 Trypanites

drążenie w stromatoporoidzie

Trypanites

22 Trypanites

drążenie w stromatoporoidzie

Trypanites

23 Trypanites

drążenia w koralowcu denkowym

Trypanites

24 Trypanites

drążenia w stromatoporoidzie

bioerozna

25

drążenie przez mikroorganizmy (bioerozja)

bioerozna

26

drążenia przez mikroorganizmy (bioerozja)

Osprioneides kampto

27 Osprioneides kampto

drążenia w mszywiole

Osprioneides kampto

28 Osprioneides kampto

drążenia w mszywiole

Osprioneides kampto

29 Osprioneides kampto

drążenia w mszywiole

Sulcolithos variabilis

30 Sulcolithos variabilis

drążenie pod mszywiołem

Phycodes

31 Phycodes

drążenia w osadzie

drążenie w osadzie

32

drążenie w osadzie

drążenie w osadzie

33

drążenie w osadzie

drążenie w osadzie

34a

drążenie w osadzie

drążenie w osadzie

34b

drążenie w osadzie

Planolites

35a Planolites

drążenie w osadzie

Planolites

35b Planolites

drążenie w osadzie

Phycodes

36 Phycodes

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

37

drążenia w osadzie

Trypanites

38 Trypanites

drążenia w stromatoporoidzie

Trypanites

39 Trypanites?

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

40a

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

40b

drążenia w osadzie

Coprulus

41 Coprulus

koprolity

Sanctum

42 Sanctum

drążenie w mszywiole

Trypanites - ślady drążenia w koralowcu

43 Trypanites

ślady drążenia w koralowcu

zjedzony ramienionóg

44

pozostałości po zjedzonym ramienionogu

drążenia - Monocraterion

45 Monocraterion

drążenia

drążenia - Arachnostega gastrochaenae

46a Arachnostega gastrochaenae

drążenia na muszli głowonoga

drążenia - Arachnostega gastrochaenae

46b Arachnostega gastrochaenae

drążenia na muszli głowonoga

drążenia w osadzie

47

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

48

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

49a

drążenia w osadzie

drążenia w osadzie

49b

drążenia w osadzie

Skolithos linearis

50a Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

50b Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

51a Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

51b Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

52 Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

53 Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

54 Skolithos linearis

drążenia

Skolithos linearis

55 Skolithos linearis

drążenia

Ichnofosylia nazywane są inaczej skamieniałościami śladowymi. Są to skamieniałe ślady działalności życiowej zwierząt (np. żerowania, drążenia w osadzie, tropy, odchody). Niektóre skamieniałości śladowe bezkręgowców odgrywają dużą rolę jako wskaźnik paleośrodowiska, zwłaszcza w osadach ubogich w inne skamieniałości (np. we fliszu). Ichnofosylia występują w skałach osadowych od kambru do dziś (np. Skolithos).

kamieniały ślad drążenia w drewnie iglastym

1a

widoczny ślad drążenia przez owada na fragmencie drewna iglastego, neogen, narzutniak, miejsce znalezienia: Żabi Róg okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

ślad drążenia

1b

ślad drążenia na przekroju poprzecznym drewna, neogen, narzutniak, miejsce znalezienia: Żabi Róg okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

fukoidy - ślady żerowania robaków

2a fukoidy

ślady żerowania robaków, kreda górna, margiel, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

fukoidy - ślady żerowania robaków

2b fukoidy

ślady żerowania robaków, kreda górna, margiel, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Abeliella sp. - ślady drążenia w rostrum belemnita

3a Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita, kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Abeliella sp. - ślady drążenia w rostrum belemnita

3b Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita, kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Abeliella sp. - ślady drążenia w rostrum belemnita

3c Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita, kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Abeliella sp. - ślady drążenia w rostrum belemnita

4 Abeliella sp.

ślady drążenia w rostrum belemnita, kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

ślady drążenia na drewnie liściastym

5a

ślady drążenia przez owady na przekroju poprzecznym drewna liściastego, narzutniak, kreda górna, miejsce znalezienia: Bramka okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

ślady drążenia na drewnie liściastym

5b

ślady drążenia w drewnie liściastym przez owady (przekrój poprzeczny w powiększeniu), narzutniak, kreda górna, miejsce znalezienia: Bramka okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

odlew kształtu nory

6a Thalassinoides

krzemień jako wypełnienie nory skorupiaków (od góry widoczne otwory wejściowe), kreda górna: kampan, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

przykładowy kształt nory

6b Thalassinoides

Przykładowy kształt nory krewetki - propozycja, Rys. Jarosław Kulik.

odlew kształtu nory

7 Thalassinoides

krzemień jako wypełnienie nory skorupiaków, kreda górna: kampan, narzutniak, miejsce znalezienia: Zgierz - Malinka, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

8

drążenia w osadzie przez zwierzę?, kreda górna, margiel, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany okolica Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

9 Planolites

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), kreda górna: mastrycht, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów okolica Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

10

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: Górki Duże okolice Tuszyna, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

11

drążenie w osadzie przez zwierzę (wypełnienie norki), kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

12

drążenie w osadzie przez zwierzę (wypełnienie norki), kreda górna, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Sowice okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

13

drążenie w osadzie przez zwierzę (wypełnienie norki), kreda górna: cenoman, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Sowice okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenie w gąbce morskiej

14

drążenie przez inne zwierzę w gąbce morskiej, kreda lub jura, miejsce znalezienia: Florentynów okolice Parzęczewa, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

Oichnus - drążenie w muszli ślimaka

15 Oichnus

drążenie przez inne zwierzę w muszli ślimaka, jura górna, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

16a

drążenia w osadzie, jura, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

16b Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie, jura, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

16c Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie, jura, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

16d Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie, jura, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

16e Sulcolithos variabilis?

drążenia w osadzie, jura, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

ichnofosylia

17

mikroskopijne pozostałości po zjedzonej rybie (wypluwka), sylur: przydol, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów, okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Cosmorhaphe - ślady żerowania w osadzie

18 Cosmorhaphe

ślady żerowania w osadzie, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

ichnofosylia

19a

drążenie w koralowcu denkowym, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

ichnofosylia

19b

drążenie w koralowcu denkowym, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

20 Trypanites

drążenie w stromatoporoidzie, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

21 Trypanites

drążenie w stromatoporoidzie, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

22 Trypanites

drążenie w stromatoporoidzie, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

23 Trypanites

drążenia w koralowcu denkowym, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

24 Trypanites

drążenia w stromatoporoidzie, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

bioerozja

25

drążenie przez mikroorganizmy (bioerozja) w koralowcu denkowym, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

bioerozja

26

drążenia przez mikroorganizmy (bioerozja) w koralowcu denkowym, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Osprioneides kampto

27 Osprioneides kampto

drążenia w mszywiole, sylur lub ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

Osprioneides kampto

28 Osprioneides kampto

drążenia w mszywiole, ordowik górny, narzutniak, miejsce znalezienia: Bramka okolice Morąga, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Sulcolithos variabilis

29 Sulcolithos variabilis

drążenie pod mszywiołem, sylur lub ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

Osprioneides kampto

30 Osprioneides kampto

drążenia w mszywiole, sylur lub ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

Phycodes - drążenie w osadzie

31 Phycodes

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), sylur, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

32

drążenie w osadzie przez zwierzę (wypełnienie norki), sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

33

drążenie poziome (31 cm) w osadzie przez zwierzę, ordowik lub sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Daszyna, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

34a

drążenie poziome w osadzie przez zwierzę, ordowik lub sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Daszyna, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenie w osadzie

34b

drążenie poziome w osadzie przez zwierzę, ordowik lub sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Daszyna, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Planolites - drążenie w osadzie

35a Planolites

drążenie w osadzie przez zwierzę (wypełnienie norki), sylur: landower, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Planolites - drążenie w osadzie

35b Planolites

drążenie w osadzie przez zwierzę (wypełnienie norki), sylur: landower, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Phycodes - drążenia w osadzie

36 Phycodes

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), sylur: landower, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

37

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), sylur: landower, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

38 Trypanites

drążenia w stromatoporoidzie, sylur: landower, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Trypanites

39 Trypanites?

drążenia w osadzie, sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Czatolin, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

40a

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), ordowik lub sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

40b

drążenia w osadzie przez zwierzę (wypełnienia norek), ordowik lub sylur, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Coprulus

41 Coprulus

koprolity, ordowik górny, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Sanctum

42 Sanctum

drążenie w mszywiole, ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

Trypanites - ślady drążenia w koralowcu

43 Trypanites

ślady drążenia w koralowcu przez inne zwierzę, ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

zjedzony ramienionóg

44

pozostałości po zjedzonym ramienionogu (wypluwka), ordowik górny: sandb, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. Daniel Wybrański, fot. Jarosław Kulik.

drążenia - Monocraterion

45 Monocraterion

Monocraterion sp. - drążenia w osadzie, ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów koło Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia - Arachnostega gastrochaenae

46a Arachnostega gastrochaenae

drążenia na muszli głowonoga, ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia - Arachnostega gastrochaenae

46b Arachnostega gastrochaenae

drążenia na muszli głowonoga, ordowik, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

47

drążenia w osadzie, ordowik środkowy: darriwil, czerwony wapień orthocerasowy, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

48

drążenia w osadzie, ordowik środkowy: darriwil, piętro: volhov, czerwony wapień orthocerasowy, narzutniak, miejsce znalezienia: Bramka, woj. warmińsko-mazurskie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

49a

drążenia w osadzie, ordowik dolny / środkowy, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

drążenia w osadzie

49b

drążenia w osadzie, ordowik dolny / środkowy, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

50a Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

50b Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Parzęczew, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

51a Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

51b Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Rosanów okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

52 Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Dąbrówka Strumiany okolice Zgierza, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

53 Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

54 Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Celestynów, gm. Ozorków, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.

Skolithos linearis - drążenia

55 Skolithos linearis

drążenia, kambr: terenew, narzutniak, miejsce znalezienia: Zgierz, woj. łódzkie, Polska, coll. / fot. Jarosław Kulik.